قاضی الشامی: بعد از ۳۵ سال افق‌های جدیدی در پروندۀ امام صدر باز شده است
قاضی الشامی در گفت‌وگو با شبکۀ تلویزیونی ان.بی.ای لبنان گفت: تفاهم‌نامۀ اخیر لبنان و لیبی افق‌های تازه‌ای برای همکاری باز کرده است و دربردارندۀ اعتراف به مکان و عامل اصلی جنایت ربودن امام و دو همراه اوست.
به گزارش روابط عمومی مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، پایگاه خبری العهد در گزارشی به قلم علی الموسوی نوشت: قاضی حسن الشامی دبیر کمیتۀ رسمی پیگیری قضیۀ ربودن امام موسی صدر و دو همراهش با اشاره به امضای تفاهم‌نامه میان لبنان و لیبی دربارۀ این قضیه که پس از تلاش‌ها و مذاکرات و فشارهای بسیار از طرف لبنان صورت گفت، گفت: امضای این تفاهم‌نامه به سرعت بخشیدن به جست‌وجوها برای آزادی امام صدر و دو همراهش کمک می‌کند.
رابط قضایی لبنان با طرف لیبیایی، تأکید کرد: کوچک‌ترین دلیلی بر به شهادت رسیدن امام موسی صد و دو همراهش وجود ندارد؛ علاوه بر اینکه بخش بزرگی از کسانی که به دست داشتن در ربودن امام صدر متهم هستند، و از ارکان نظام سابق لیبی و از نظامایان بلندپایۀ این کشور بوده‌اند، در زندان‌های لیبی به سر می‌برند و بازجویی از آنان آسان است. هرچند در بعضی شهرهای لیبی، برخی محدودیت‌های امنیتی و سیاسی وجود دارد و ممکن است مزاحم بازجویی از آن‌ها باشد. خواسته ما این است که تحقیقات جدیت بیشتری بیابد.
قاضی الشامی: بعد از ۳۵ سال افق‌های جدیدی در پروندۀ امام صدر باز شده است
قاضی الشامی در گفت‌وگو با شبکۀ تلویزیونی ان.بی.ای لبنان گفت: تفاهم‌نامۀ اخیر لبنان و لیبی افق‌های تازه‌ای برای همکاری باز کرده است و دربردارندۀ اعتراف به مکان و عامل اصلی جنایت ربودن امام و دو همراه اوست.
به گزارش روابط عمومی مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، پایگاه خبری العهد در گزارشی به قلم علی الموسوی نوشت: قاضی حسن الشامی دبیر کمیتۀ رسمی پیگیری قضیۀ ربودن امام موسی صدر و دو همراهش با اشاره به امضای تفاهم‌نامه میان لبنان و لیبی دربارۀ این قضیه که پس از تلاش‌ها و مذاکرات و فشارهای بسیار از طرف لبنان صورت گفت، گفت: امضای این تفاهم‌نامه به سرعت بخشیدن به جست‌وجوها برای آزادی امام صدر و دو همراهش کمک می‌کند.
رابط قضایی لبنان با طرف لیبیایی، تأکید کرد: کوچک‌ترین دلیلی بر به شهادت رسیدن امام موسی صد و دو همراهش وجود ندارد؛ علاوه بر اینکه بخش بزرگی از کسانی که به دست داشتن در ربودن امام صدر متهم هستند، و از ارکان نظام سابق لیبی و از نظامایان بلندپایۀ این کشور بوده‌اند، در زندان‌های لیبی به سر می‌برند و بازجویی از آنان آسان است. هرچند در بعضی شهرهای لیبی، برخی محدودیت‌های امنیتی و سیاسی وجود دارد و ممکن است مزاحم بازجویی از آن‌ها باشد. خواسته ما این است که تحقیقات جدیت بیشتری بیابد.
الشامی که با شبکۀ تلویزیونی ان.بی.ای گفت‌وگو می‌کرد، گفت: این تفاهم‌نامه افق‌های وسیعی را گشوده است و درهای همکاری دو کشور را بعد از 35 سال باز کرده است و این به سود قضیۀ امام صدر و دو همراه اوست. در این تفاهم‌نامه به مکان رخ دادن این جنایت و عامل مستقیم آن تصریح شده است و این مسئله اهمیت بسیاری دارد.
وی اشاره کرد: در این یادداشت تفاهم تأکید شده است که جنایت ربودن امام صدر در لیبی رخ داده است و در نتیجه، قطعاً همۀ روایت‌های بی‌اساس و دروغ را دربارۀ اینکه امام صدر و دو همراهش به ایتالیا رفته‌اند، نفی می‌کند. این امری است قطعی که هرچند ممکن است عده‌ای آن را بدیهی بدانند، اما تأکید بر آن در این تفاهم‌نامه اقدام مهمی به شمار می‌رود.
الشامی گفت: همچنین این تفاهم‌نامه متضمن اعتراف صریح به این مسئله است که ربودن از جانب نظام معمر قذافی و با مسئولیت شخص او صورت گرفته است.
قاضی الشامی افزود: طرف لیبیایی در این تفاهم‌نامه به اهمیت عامل زمان اشاره کرده است و این نیز مسئله‌ای بسیار با اهمیت است. قرار بر این شده است که در تحقیقات، ضمن حفظ حق حاکمیت لیبی، مشارکت واقعی با طرف لبنانی وجود داشته باشد؛ هرچند این مسئله‌ای ساده نیست. طرف لیبیایی ملزم است که اختیارات لازم را بدهد و نیز داده‌ها و اطلاعاتی را که به آن‌ها نیازمندیم، در اختیار ما بگذارد؛ مسائلی از قبیل اختیارات برای پیگرد متهمان و کسانی که گریخته‌اند. ما نیز در این باره به طور جدی کار خواهیم کرد و پیوسته خواهیم کوشید.
وی ادامه داد: طرف لبنانی در خارج از لیبی و در داخل لبنان نیز با همکاری مقامات لبنانی فعالیت خواهد داشت که این امر به علت منافع مردم لیبی است که زیر بار ظلم نظام قذافی بوده‌اند. او توضیح داد که تمام این فعالیت‌ها به طور سری انجام می‌شود زیرا مصلحت قضیه و تحقیقات، در سری بودن آن است.
حسن الشامی با اشاره به اینکه این جانب لیبیایی بود که پیشنهاد تنظیم تفاهم‌نامه را مطرح کرد، گفت: این تفاهم‌نامه به رابط لبنانی اجازه می‌دهد که در لیبی حضور یابد و در تحقیقات مشارکت کند و به طرف لیبیایی پیشنهادهایش را بدهد و مبادله اطلاعت شود.
وی توضیح داد: به زودی سفری به لیبی خواهم داشت تا اجرای تفاهم‌نامه را آغاز کنیم و از لیبی درخواست اطلاعات کنیم و یافته‌های خود را با آن‌ها در میان بگذاریم و این چیزی است که قضیه را در مسیر طبیعی‌اش قرار می‌دهد.
الشامی بر لزوم جست‌وجو در بازداشتگاه‌های نامکشوف احتمالی تأکید کرد و گفت: قذافی حلقۀ نزدیکی داشته است که از قضیۀ امام صدر و دو همراهش باخبرند و ما باید همۀ ارکان نظام قذافی را که کشور به کشور گریخته‌اند، تحت تعقیب قرار دهیم.
وی تأکید کرد: پروندۀ امام صدر از کوچک‌ترین دلیل و نشانه‌ای مبنی بر به شهادت رسیدن امام صدر و دو همراهش خالی است و علی‌رغم سخت بودن شرایط زندان‌ها و مدت زمان طولانی، احتمالاً هنوز زندان‌های نامکشوفی وجود دارد.
الشامی دربارۀ درخواست از محافل قضایی بین‌المللی برای کشف ماجرای ربودن امام صدر و دو همراهش، گفت: ما در حال بررسی این گزینه هستیم و با برخی مراجع قانونی مشورت می‌کنیم. البته این موضوع مشکلات و آسیب‌های خاص خودش را دارد و باید آن را با تأمل بررسی کنیم. وی افزود: پیش از این دستگاه قضایی لبنان، از پلیس بین‌الملل خواسته بود که برای معمر قذافی و برخی معاونانش احضاریه صادر کند.
موقع العهد الاخباری، ۲۰۱۴/۵/۱۱
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی اکبر صادقی، شوهر خواهر امام موسی صدر و دوست دوران کودکی و جوانی و تحصیل او، صبح روز دوشنبه، هجدهم فروردین، در تهران درگذشت.
کی رفته‌ای ز دل که تمنّا کنم تو را
«از دوران کودکی، یعنی از تحصیلات ابتدایی و سپس در دوران دبیرستان و بعد از آن، ما با هم دوست بودیم.» این بخش آغازین گفت‌وگوی دکتر علی اکبر صادقی با سید حسین شرف الدین است.
اما دوست دوران کودکی امام موسی صدر تاب نمی‌آورد سخن گفت را این‌گونه ادامه دهد و در جملۀ بعد می‌گوید: «پیش از آغاز سخن دربارۀ چنان شخصیتی، باید بگویم یادآوری غیبت وی که هجده سال* به طول انجامیده و عملیات بزدلانۀ ربودن ایشان، همواره احساسات مرا تحریک می‌کند؛ چراکه ایشان در قلب من، جایگاه محسوس و ملموسی دارند و از زمانی که او را ربوده‌اند، در بیداری و در خواب همچنان رفیق و همراه من است. به قول شاعر:
کی رفته‌ای ز دل که تمنّا کنم تو را
کی بوده‌ای نهفته که پیدا کنم تو را» [۱]
«آن صادقیِ عزیز جان»
استاد علی اکبر صادقی سال‌ها استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران بود و دو سال پیش، پس از ۳۸ سال تدریس از این دانشگاه بازنشسته شد. ایشان تألیفات متعدد و متنوعی در حوزۀ دین و عرفان دارند که از آن جمله می‌توان به ترجمۀ «خطبۀ غدیر» اشاره کرد که بار‌ها تجدید چاپ شده است.
مصاحبه‌هایی که از این یار و غمخوار امام موسی صدر به جا مانده است، بیان‌گر این است که جریان ربودن امام موسی صدر و عمق این فاجعه در مرکز و دغدغۀ همیشگی ایشان بوده است. و صد حیف که این «عزیز امام موسی صدر» در روز دوشنبه، هجدهم فروردین ۱۳۹۳ بر اثر عارضۀ قلبی در تهران درگذشت و «آقا موسا» یش را ندید.
امام موسی صدر در شعرگونه‌ای که زمان تحصیل در نجف برای خانوادۀ خود نوشته است، از ایشان این‌گونه می‌گوید:
«آن صادقی عزیز جانم
آن دوست صادق جوانم
مکتوب عزیز او رسیده
گردیده مرا چو نور دیده»
استاد صادقی از زبان خودش
«من، علی اکبر صادقی، سومین داماد آیت الله سید صدرالدین صدر هستم. ارتباط من با این خانوادۀ ارجمند نه به علت رابطۀ سببی، بلکه به حکم رفاقت و دوستی قدیمی میان خانواده‌های ما بوده است و این وصلت در واقع آن پیوند را استحکام بیشتری بخشید.»
دکتر صادقی آن‌گونه که در کتاب «گذارها و خاطره ها» آمده است، می‌گوید: «بنده دوران طفولیت و جوانی خود را در قم سپری کردم و به حوزۀ علمیه پیوستم و پس از فراغت از تحصیل به دانشکدۀ حقوق رفتم و مدرک دکتری گرفتم. سپس در همان دانشکده مشغول تدریس شدم.»
و آن‌گاه به امام موسی صدر می‌پردازد: «دربارۀ خودم بیش از این سخن نمی‌گویم و به موضوعی که مطرح کردید می‌پردازم. البته اجازه می‌خواهم ایشان را با همان نامی که از گذشته بدان عادت کرده بودیم، یعنی آقا موسی، اسم ببرم، چون این اسم برای من عزیز‌تر است.»[۲]
سرنوشت امام موسی صدر
داماد خانوادۀ امام موسی صدر در جای جای سخنان و مصاحبه هایش بر تلاش برای پیگیری قضیۀ ربودن امام موسی صدر و آزادی ایشان تأکید کرده است که برای نمونه به بخشی از آن اشاره می کنیم.
دکتر صادقی در بخشی از مطلبی که با عنوان «سرنوشت امام موسی صدر» در کتاب یادنامۀ امام موسی صدر منتشر شده است، می گوید:
«به نظر من کسانی که خود را آلوده این مسئله کردند می‌دانستند که آقای صدر چقدر می‌تواند مؤثر باشد. از طرفی مخفی نگه‌داشتن یک نفر برای آن‌ها کار سختی نیست. من اگر بخواهم کسی را مخفی کنم، حداکثر دو سه روز تا ۱۰ روز می‌توانم در این کار موفق باشم. ولی این کار برای یک کشور بزرگ و پلیسی مانند کشور قذافی بسیار ساده است. خیلی راحت می‌توانند در بیابان جایی را با چند مأمور بگمارند و از نظر هزینه و خرج هم مشکلی ندارند. بنابراین به نظر می‌آید کسانی که به او این دستور را داده‌اند، راضی نبوده‌اند که ایشان از بین برود. ضمن‌اینکه دراین سالیان گذشته موارد زیادی داشته‌ایم که اشخاصی آمده‌اند و اطلاعاتی آورده‌اند.»
«آخرین اطلاعی که من شخصاً دارم، مربوط به عید سال ۷۲ است. دوستی دارم که مدتهای مدیدی است در انگلستان سکونت دارد. او با یکی از اطبای بسیار حاذق ساکن در یکی از کشورهای اروپایی دوستی و مراوده داشت که چندسال پیش او را برای معاینه آقای صدر به لیبی برده بودند. دوست من عید سال ۷۲ با من تماس گرفت و ضمن تبریک عید، خبر داد که یک ماه قبل از عید، آن طبیب را مجدداً برای معاینه و درمان آقای صدر که کسالت مختصری داشت برده بودند. آن طبیب آقای صدر را دیده و معالجه کرده بود و می‌گفت حالش خوب شده و دیگر هیچ ناراحتی نداشت. من از دوستم پرسیدم که تو چند درصد به این مطلب اعتماد داری و آیا احتمال اشتباه نمی‌دهی؟ و او در پاسخ گفت که من در صحّت این واقعه تردیدی ندارم و دلیلی ندارد که آن طبیب خلاف گفته باشد.»[۳]
درگذشت استاد و مراسم ترحیم
خانوادۀ دکتر صادقی و سایر بازماندگان پس از فوت این عالم گران‌قدر این اطلاعیه را منتشر کردند:
انا لله و انا الیه راجعون
رحلت عالم عارف، فقیه و حقوقدان روشن بین و دلدادۀ اهل بیت علیهم السلام، استاد ارجمند آیت الله جناب آقای دکتر «علی اکبر صادقی» (رضوان الله علیه) را به اطلاع اصحاب فضیلت و دوستداران آن عزیز می‌رساند.
مراسم تشییع پیکر این روحانی روشن ضمیر فردا «سه شنبه ۱۹ فروردین» ساعت ۹ صبح از منزل ایشان (شریعتی، روبه روی بیمارستان مفید، کوچه احمد بیات، چهارراه اول، سمت راست، پلاک ۲) برگزار می‌شود.
مجلس ترحیم آن فقید سعید از ساعت ۱۴: ۳۰ تا ۱۶ «چهارشنبه ۲۰ فروردین» در مسجد الغدیر (خیابان میرداماد) برگزار می‌شود.
روابط مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، درگذشت این استاد فرهیخته و یار غمخوار امام موسی صدر را به همۀ بازماندگان تسلیت می‌گوید.
------
*. این مصاحبه در سال ۱۳۷۵ انجام گرفته است.
۱ و ۲. گذارها و خاطره‌ها، به اهتمام سید حسین شرف الدین، ترجمۀ علی حجتی کرمانی، ص ۷۵ ـ ۸۶
۳. یادنامۀ امام موسی صدر، ص ۱۵۶.
محمود علوی
