کتاب انسان شناسى اسلامى/ نویسنده: برنجکار، رضا / مقدمه و فصل اول و دوم

عنوان کتاب

انسان شناسى اسلامى

نویسنده: برنجکار، رضا

سخن آغازین

 

شناخت انسان از علایق و دغدغه هاى دیرین بشر بوده که روزبه روز بر ضرورت و اهمیت پرداختن به آن افزوده مى شود. مفهوم انسان در کنار مفهوم خدا و جهان یکى از مفاهیم بنیادى اندیشه بشرى است.

 

مکاتب مختلف بشرى در شرق و غرب، به گونه هاى متفاوتى به تبیین انسان و ویژگى هاى او پرداخته اند. امروزه انسان شناسى با رویکرد تجربى و گاهى فلسفى در مد نظر مجامع علمى است و به شیوه علمى و با استفاده از روش هاى مقبول در علوم اجتماعى و انسانى جزو تحقیقات و رشته هاى دانشگاهى قرار گرفته است. بااین حال این تلاش ها- به دلایل مختلف که مجال ذکر آن در اینجا نیست- از شناخت و تبیین انسان ناتوان اند. این روش ها حتى قادر به حل بحران هاى پیشِ روى انسان معاصر نیز نیستند؛ بحران هاى فردى و اجتماعى فراوانى که گریبان گیر انسان معاصر است و پاره اى از آنها عبارتند از: بحران خودناشناسى، بیگانگى، تنهایى، بى معنایى، گسست نسلى، اضطراب، شتاب زدگى، نارضایتى از خود، اضمحلال خانواده. در امواج پرتلاطم عصر مدرنیسم راه صحیح براى شناخت انسان و بحران هاى یاد شده، انسان شناسى دینى است. چراکه جامعیت، اتقان و خطاناپذیرى، توجه به مبدأ و معاد و توجه همه جانبه به ساحت هاى وجودى انسان از ویژگى هاى انسان شناسى دینى است. اما در انسان شناسى تجربى، فلسفى و عرفانى از برخى از این ابعاد غافل مانده اند.

 

در میان انسان شناسى دینى موجود، انسان شناسى اسلامى از امتیازات برترى نسبت به انواع بدیل خود برخوردار است. دین مبین اسلام در میان ادیان الاهى توجهى خاص به انسان دارد. از منظر اسلام، انسان موجودى است چندبُعدى، که همه ابعاد او در سرشت انسانى اش نقش اساسى دارد. در قرآن، انسان اشرف مخلوقات و خلیفه خداوند روى زمین معرفى شده است. در مصادر روایى نیز انسان شناسى را مقدمه اى براى خداشناسى دانسته اند.

 

انسان شناسى اسلامى پاسخى است به پرسش هاى بنیادین فراوانى که نقش بسزایى در نگرش آدمى به انسان در « زندگى و معناى آن و هدفمند نمودن زندگى دارد. براساس همین ضرورت است که درس تألیف آقایان حجت الاسلام » انسان شناسى اسلامى « در برنامه دروس معارف قرار گرفته. کتاب » اسلام دکتر رضا برنجکار، دانشیار گروه فلسفه دانشگاه تهران، و دکتر على نقى خدایارى، عضو هیئت علمى جامعة المصطفى العالمیة، در پى این منظور به رشته تحریر درآمده است.

 

معاونت پژوهشى دانشگاه معارف اسلامى ضمن تشکر از نویسندگان این اثر، از دیدگاه ها، پیشنهادها و انتقادهاى استادان و دانشجویان عزیز در بهبودبخشى به غناى کتب درسى استقبال مى نماید.

 

معاونت پژوهشى دانشگاه معارف اسلامى

گروه مبانى نظرى اسلام

نکات مهم در خصوص زمان نوشیدن آب

نوشیدن آب پس از خوردن میوه های تازه و آبدار بویژه هندوانه، خربزه و انگور بسیار مضر است چون آب موجود در میوه ها با آب جوشیده شده ، از لحاظ جنس و خاصیت مغایر بوده و اجتماع آن‌ها باعث بیماری می شود، ولی اگر در این شرایط، عطش بر انسان غلبه کند، باید آب را چند مرتبه مضمضه و غرغره کرد و اگر این کار هم عطش را رفع نکرد، باید اول کمی غذا مثل نان خورد

حمله طالبان به سپاه ۲۰۹ شاهین و گسترش تروریسم در آسیای میانه

بخش هایی از دولت کنونی افغانستان در شکل گیری حادثه اخیر نیز تأثیرگذار بودند. هم امریکا و هم جناح اشرف غنی، یک هدف عمده مشترک دارند و آن انتقال جغرافیای تروریسم به شمال افغانستان که مدت ها منطقه امن این کشور بوده است.این که طالبان می تواند قندوز را تصرف کند یا به آسانی وارد دومین پادگان بزرگ افغانستان شوند و بیش از ۳۰۰ سرباز غیرمسلح را در حال نماز شهید کنند، بدون دست های پشت پرده و دخالت امریکا و متحدان منطقه ای اش صورت نمی گیرد

پایگاه بصیرت / گروه بین الملل/اسماعیل باقری

حوالی ظهر روز جمعه، اول اردیبهشت‌ماه سال‌جاری، گروهی از شبه‌نظامیان طالبان به پادگان ۲۰۹ شاهین در ولایت بلخ، حمله کردند و بیش از ۱۵۰ سرباز را در مسجد و غذاخوری این پادگان کشته و نزدیک به ۱۷۰ نظامی دیگر را مجروح کردند. پادگان ۲۰۹ شاهین در ولسوالی «دهدادی» در ولایت بلخ، زمانی رخ داد که به گفته مقامات، نظامیان در حال خارج شدن از مسجد بودند. گفته می‌شود علاوه بر انفجار در مسجد، زد و خورد میان نیروهای امنیتی و طالبان در درون پادگان رخ داده و تا چند ساعت صدای شلیک از این منطقه شنیده می‌شد.

باید گفت این که طالبان می تواند قندوز را تصرف کند یا به آسانی وارد دومین پادگان بزرگ افغانستان شوند و بیش از ۳۰۰ سرباز غیرمسلح را در حال نماز شهید کنند، بدون دست های پشت پرده و دخالت امریکا و متحدان منطقه ای اش صورت نمی گیرد. امریکا خواهان ثبات و امنیت افغانستان نیست و به همین جهت در آستانه نشست مسکو  در خصوص افغانستان دست به پرتاب مادر بمب در ننگرهار کرد که البته اهدافش مشکوک است. حمله طالبان در بلخ بدون شک زوایای پنهانی دارد که به مرور زمان مشخص خواهد شد و نمی توان در این مجال به همه مباحث پرداخت.

غرب در سیطره برداشت وهابی از قرآن است، اما زمینه اقبال به دیدگاه شیعی هم فراهم می باشد

این رفت آمدها با اسم مسابقات بین المللی قرآن کریم بسیار بسیار می تواند موثر باشد، به خصوص کسانی که در کشورهایی هستند که به صورت عادی ما ارتباطی نداریم، حالا ما یا سفارت نداریم در کشورشان یا سفارت فعال نداریم یا به هر حال دانشمندان را نمی توانیم اعزام کنیم. پیشنهاد می کنم برای کسانی که از کشورهای دیگر برای شرکت در مسابقات بین المللی قرآن می آیند، برنامه هایی وجود داشته باشد و فقط آنطور نباشد که بیایند و قرآن بخوانند و مسابقات حفظ و قرائت را اجرا کنند و برگردند.

پایگاه بصیرت / گروه فرهنگی

مسابقات بین المللی قرآن کریم از بهمن ماه ۱۳۶۰ به صورت سالیانه در کشور ایران برگزار می شود. امسال نیز سی و چهارمین دوره این مسابقات برگزار شد. پس از گذشت این سال ها و تلاش های که مسابقات بین المللی قرآن کریم جهت گرد هم آوردن قاریان و پژوهشگران علاقه مند قرآنی صورت داده است، قطعاً یکی از سوال هایی که مطرح می شود این است که این رویداد مهم تا چه اندازه در معرفی نگاه درست به قرآن و دین اسلام موفق بوده است؟ بخصوص اینکه در غرب امروز شاهد گسترش اسلام وهابی با نگرش تکفیری و تروریستی هستیم. به همین منظور گفتگویی با حجت الاسلام و المسلمین سید محمدمهدی رفیع پور* از اساتید حوزه علمیه قم صورت گرفته است که در ادامه می آید:

نگاهی به اولین مناظره دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری

در این مناظره، دو نفر بیش از بقیه در میدان بودند (جهانگیری و قالیباف)، دو نفر کمی عقب تر ایستادند (روحانی و روئیسی) و دو نفر هم از قبل بازنده بودند (هاشمی طبا و میرسلیم) اما هنوز دو مناظره اصلی تر مانده است: مناظرات سیاسی و اقتصادی. باید صبر کرد و دید.

پایگاه بصیرت / گروه سیاسی/ یحیی رضوانی

۳هفته مانده برگزاری انتخابات دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، اولین مناظره ۶ کاندیدا با موضوع اجتماعی، جمعه گذشته در استودیوی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران برگزار شد. مناظره ‌ای که حاشیه ‌هایش چند روز قبل از برگزاری آن، آغاز شده بود.

اگر کمی به عقب تر برگردیم، در سال های جنگ تحمیلی، حسن روحانی از فرماندهان اصلی ستادی جنگ و قالیباف از فرماندهان لشکر (و به اصطلاح عملیاتی) بود. همان روحیات، این بار در مناظره هم خودش را نشان می داد. در واقع حملات روحانی، ستادی و حملات قالیباف عملیاتی بود.

در حملات عملیاتی، وقتی نیرو بی محابا به دل دشمن حمله می‌برد، لاجرم ممکن است ضربه هم بخورد و به عقب برگردد اما مجددا حمله می کند و علی رغم این زد و خورد ها در میدان می ماند.

قالیباف که حالا برای سومین بار (و احیانا آخرین بار) خودش را برای احراز پست ریاست جمهوری در معرض رای مردم قرار داده، می داند که چیزی برای از دست دادن ندارد و هرآنچه در توان دارد، در این دوره به کار خواهد گرفت. اما این بار علی رغم انتظار افکار عمومی، رقیب اصلی او روحانی نبود.

روحانی با روحیه عصبی، دست‌هایی که می لرزید و روحیه تهاجی سال ۹۲ را نداشت، نمایش ضعیفی از خود به جای گذاشت؛ نتوانست از عملکرد دولتش به خوبی دفاع کند و نهایتا در راند آخر که کمی بیش از یک دقیقه وقت داشت، حتی نتوانست جواب حملات قالیباف را بدهد و با عصبانیت، حدود ۲ دقیقه هم بیش از سهم خودش صحبت کرد.