مساله تاسف‌بار در این میان این است که
حتی پروتکل الحقای و چارجوب آن نیز برای ایران رعایت نشده و تیم مذاکره
کننده هسته‌ای کشورمان تعهداتی برای بازرسی‌های فراپروتکلی به طرف غربی
داده‌اند. در واقع موضوعی که دکتر عراقچی به آن اشاره نکرده و تبعات منفی
آن به مراتب از پذیرش پروتکل الحاقی بیشتر است، موضوع موافقت تیم ایرانی با
بازرسی‌های فرا‌تر از پروتکل در توافق لوزان است که در توافق نهایی نیز
یکی از اصول مهم توافق به حساب می‌آید.
در متن بیانیه لوزان درباره بازرسی‌های فرا‌تر از پروتکل آمده است:
«مجموعه
تدابیری برای نظارت بر اجرای مفاد برنامه جامع مشترک اقدام شامل کد اصلاحی
و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی مورد توافق واقع شده است. آژانس بین
المللی انرژی اتمی از فن آوری‌های مدرن نظارتی استفاده خواهد کرد و از
دسترسی‌های توافق شده بیشتری از جمله به منظور روشن کردن موضوعات گذشته و
حال برخوردار خواهد شد.»
A
set of measures have been agreed to monitor the provisions of the JCPOA
including implementation of the modified Code ۳.۱ and provisional
application of the Additional Protocol. The International Atomic Energy
Agency (IAEA) will be permitted the use of modern technologies and will
have enhanced access through agreed procedures، including to clarify
past and present issues.
حتی
در گزارش‌های فصلی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم ابعاد
بازرسی‌های موردنظر این نهاد قید شده است. آخرین گزارش فصلی آمانو که در
تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۹۳ منتشر شد و بر اساس پاراگراف ۵۸ و ۶۳و ۷۴، ایران باید
به همه اماکن (سایت‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای که تاسیسات نظامی نیز شامل آن
می‌شود)، اشخاص و پرسنل (شامل دانشمندان و افراد تاثیرگذار در صنعت
هسته‌ای ایران ومقامات نظامی)، تجهیزات و مواد و اسناد و اطلاعات مورد نظر
کار‌شناسان آژانس، اجازه دسترسی بدون تاخیر بدهد.
*کارشناس ارشد مطالعات منطقه‌ای
