إِنَّمَا مَثَلُ ٱلْحَیَوٰةِ ٱلدُّنْیَا کَمَآءٍ أَنزَلْنَٰهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَٱخْتَلَطَ بِهِۦ نَبَاتُ ٱلْأَرْضِ مِمَّا یَأْکُلُ ٱلنَّاسُ وَٱلْأَنْعَٰمُ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذَتِ ٱلْأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَٱزَّیَّنَتْ وَظَنَّ أَهْلُهَآ أَنَّهُمْ قَٰدِرُونَ عَلَیْهَآ أَتَىٰهَآ أَمْرُنَا لَیْلًا أَوْ نَهَارًۭا فَجَعَلْنَٰهَا حَصِیدًۭا کَأَن لَّمْ تَغْنَ بِٱلْأَمْسِ ۚ کَذَٰلِکَ نُفَصِّلُ ٱلْءَایَٰتِ لِقَوْمٍۢ یَتَفَکَّرُونَ ۲۴
مثل زندگی دنیا، همانند آبی است که از آسمان نازل کرده‌ایم؛ که در پی آن، گیاهان (گوناگون) زمین -که مردم و چهارپایان از آن می‌خورند- می‌روید؛ تا زمانی که زمین، زیبایی خود را یافته و آراسته می‌گردد، و اهل آن مطمئن می‌شوند که می‌توانند از آن بهره‌مند گردند، (ناگهان) فرمان ما، شب‌هنگام یا در روز، (برای نابودی آن) فرا می‌رسد؛ (سرما یا صاعقه‌ای را بر آن مسلّط می‌سازیم؛) و آنچنان آن را درو می‌کنیم که گویی دیروز هرگز (چنین کشتزاری) نبوده است! این گونه، آیات خود را برای گروهی که می‌اندیشند، شرح می‌دهیم!
وَٱللَّهُ یَدْعُوٓا۟ إِلَىٰ دَارِ ٱلسَّلَٰمِ وَیَهْدِى مَن یَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِیمٍۢ ۲۵
و خداوند به سرای صلح و سلامت دعوت می‌کند؛ و هر کس را بخواهد (و شایسته و لایق ببیند)، به راه راست هدایت می‌نماید.
إِنَّمَا مَثَلُ ٱلْحَیَوٰةِ ٱلدُّنْیَا کَمَآءٍ أَنزَلْنَٰهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَٱخْتَلَطَ بِهِۦ نَبَاتُ ٱلْأَرْضِ مِمَّا یَأْکُلُ ٱلنَّاسُ وَٱلْأَنْعَٰمُ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذَتِ ٱلْأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَٱزَّیَّنَتْ وَظَنَّ أَهْلُهَآ أَنَّهُمْ قَٰدِرُونَ عَلَیْهَآ أَتَىٰهَآ أَمْرُنَا لَیْلًا أَوْ نَهَارًۭا فَجَعَلْنَٰهَا حَصِیدًۭا کَأَن لَّمْ تَغْنَ بِٱلْأَمْسِ ۚ کَذَٰلِکَ نُفَصِّلُ ٱلْءَایَٰتِ لِقَوْمٍۢ یَتَفَکَّرُونَ ۲۴
مثل زندگی دنیا، همانند آبی است که از آسمان نازل کرده‌ایم؛ که در پی آن، گیاهان (گوناگون) زمین -که مردم و چهارپایان از آن می‌خورند- می‌روید؛ تا زمانی که زمین، زیبایی خود را یافته و آراسته می‌گردد، و اهل آن مطمئن می‌شوند که می‌توانند از آن بهره‌مند گردند، (ناگهان) فرمان ما، شب‌هنگام یا در روز، (برای نابودی آن) فرا می‌رسد؛ (سرما یا صاعقه‌ای را بر آن مسلّط می‌سازیم؛) و آنچنان آن را درو می‌کنیم که گویی دیروز هرگز (چنین کشتزاری) نبوده است! این گونه، آیات خود را برای گروهی که می‌اندیشند، شرح می‌دهیم!
نکات آیه
۱ - زندگى دنیوى مانند کشتزار سرسبزى است که در معرض انواع رخدادها و آفتهاى بنیان کن مى باشد. (إنما مثل الحیوة الدنیا کماء ... حتى إذا أخذت الأرض زخرفها و ازینت ... أتیها أمرنا)
۲ - دنیامداران، به دهقانى مى مانند که مزرعه خرم و به خوشه نشسته اش وى را مست و بى خود سازد و با خاطرى آسوده - و غافل از تمامى حوادث و آفتهاى در کمین نشسته - به خوابى خوش فرو رود. (إنما مثل الحیوة الدنیا ... و ظن أهلها أنهم قدرون علیها أتیها أمرنا لیلاً أو نهاراً)
۳ - خداوند، فروریزنده باران از آسمان (کماء أنزلنه من السماء)
۴ - آب، مایه رویش و رشد گیاهان است. (کماء أنزلنه من السماء فاختلط به نبات الأرض)
۵ - گیاه، داراى گونه هایى است گوناگون و متناسب با خوراک انسان و دامها. (نبات الأرض مما یأکل الناس و الأنعم)
۶ - گیاه، ترکیبى است آمیخته به آب. (فاختلط به نبات الأرض)
۷ - گیاهان، از منابع غذایى انسانها و چهارپایان است. (فاختلط به نبات الأرض مما یأکل الناس و الأنعم)
۸ - گیاهان، زینت بخش زمینند. (فاختلط به نبات الأرض ... حتى إذا أخذت الأرض زخرفها و ازینت)
۹ - دنیا، سرایى است فریبنده. (إنما مثل الحیوة الدنیا کماء ... حتى إذا أخذت الأرض زخرفها و ازینت)
تشبیه دنیا به مزرعه سرسبز و زیبا، بیانگر برداشت فوق است.
۱۰ - دنیا سرایى است ناامن و آرمیدن در آن و گردش بر مدار آن، نشانه اى است از کوته نظرى. (إنما مثل الحیوة الدنیا ... کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون)
غرض از تمثیل در آیه شریفه - به قرینه آیه بعد (و اللّه یدعوا إلى دارالسلام ... ) - بیان این حقیقت است که: این سرا، سرایى است که در معرض انواع حوادث و رخدادهاى مرگبار است و انسان نباید به چنین جایى بسنده کند و آن را وجهه همت خود قرار دهد. گفتنى است که از ذیل آیه (لقوم یتفکرون) استفاده مى شود که اهل دنیا مردمانى فاقد فکر و اندیشه هستند.
۱۱ - غفلت از حقیقت و هویت باطنى دنیا، زمینه اى است براى فریفته شدن به زیباییهاى صورى و افتادن در دام جلوه هاى ظاهرى آن. (إنما مثل الحیوة الدنیا کماء ... إذا أخذت زخرفها و ازینت ... کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون)
۱۲ - قرآن، مجموعه اى است از آیه هاى روشن و به دور از هر گونه ابهام (کذلک نفصل الأیت)
«تفصیل» به معناى تبیین و برداشتن هر گونه ابهام است.
۱۳ - قرآن، داراى ساختارى است آیه آیه (کذلک نفصل الأیت)
۱۴ - ارائه نمونه هاى عینى، روش خداوند در تفصیل و تبیین آیات خود (إنما مثل الحیوة الدنیا کماء أنزلنه ... کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون)
۱۵ - طبیعت (نزول باران، رویش گیاهان و ... ) از منابع تفکر و نشانه هاى ربوبیت خداوند است. (کماء أنزلنه من السماء فاختلط به نبات الأرض ... کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون)
۱۶ - دلبستگى به زندگى دنیوى، نتیجه عدم شناخت صحیح دنیاست. (إنما مثل الحیوة الدنیا ... و ظن أهلها أنهم قدرون علیها ... کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون)
۱۷ - برحذر بودن از دلبستگى به دنیا و فریفته نشدن به جلوه هاى ظاهرى آن، نشانه اى است از تفکر و دوراندیشى. (إنما مثل الحیوة الدنیا ... کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون)
۱۸ - تنها متفکران و اندیشمندان، از توان لازم براى بهره مندى از معارف قرآن برخوردارند. (کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون)
وَٱللَّهُ یَدْعُوٓا۟ إِلَىٰ دَارِ ٱلسَّلَٰمِ وَیَهْدِى مَن یَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِیمٍۢ ۲۵
و خداوند به سرای صلح و سلامت دعوت می‌کند؛ و هر کس را بخواهد (و شایسته و لایق ببیند)، به راه راست هدایت می‌نماید.
نکات آیه
۱ - بهشت، سرایى است سراسر سلامت، امنیت و آرامش. (و اللّه یدعوا إلى دارالسلم)
۲ - خدا، مردم را از فریفته شدن به زندگى ناپایدار دنیا بر حذر داشته و به سرایى سراسر امن و سلامت (بهشت) فرامى خواند. (إنما مثل الحیوة الدنیا ... و اللّه یدعوا إلى دارالسلم)
۳ - هدایت و ره یابى انسانها به راه راست، در گرو مشیّت خداوند است. (و یهدى من یشاء إلى صرط مستقیم)
۴ - خدا، رهنمون انسانها به راه راست و معتدل و به دور از افراط و تفریط است. (و یهدى من یشاء إلى صرط مستقیم)
روایات و احادیث
۵ - «عن ابى جعفر (ع) یقول فى قول اللّه عز و جل: «و اللّه یدعوا إلى دارالسلام» ... ان السلام هو اللّه عز و جل و داره ... الجنة ;
از امام باقر (ع) روایت شده که درباره قول خداى عز و جل «و اللّه یدعوا إلى دارالسلام» مى فرمود: سلام نام خداى عز و جل و دار او ... بهشت است».
۶ - «عن رسول اللّه (ص) «الصراط المستقیم» الاسلام ;
از رسول خدا (ص) روایت شده که «صراط مستقیم» اسلام است».
