دکترین نوین قوای انقلاب /کتاب همپای صاعقه

شهید غلام حسین افشردی معروف به حسن باقری نقش آفرین  اصلی در طرح ریزی وفرماندهی نبرد مزبور(طریق القدس) ، روایت می کند:

... عملیات طریق القدس ، اولین حمله ای بود که در آن ، قوای سپاه به صورت تیپ وارد عملیات شدند وسپاه ، چهار تیپ را در این حمله شرکت داد؛ بدون این که چنین مساله ای برای عراق قابل تصور باشد. حتی اسناد و مدارکی که بعدها ازعراقی ها بدست آوردیم ، حاکی از این بود که عراق فکر می کردما بیش از یک تیپ را در سپاه نمی توانیم سازمندهی کنیم، آن هم یک تیپ ضعیف.

ص57

براساس مندرجات کتاب«آغاز تاپایان»،دکترین نوین قوای انقلاب (سپاه وبسیج)درسال نخست جنگ،مبتنی بر پنج محورعمده به شرح ذیل بود.(دفترچه یاداشت های روزانه ،شهید غلام حسین افشردی(شهیدحسن باقری)،یاداشت 17خرداد1360،سندشماره502مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ سپاه)

1-    حملات پی درپی به مواضع دشمن با اجرای عملیات محدود

2-    تکیه برعوامل معنوی همچون ایمان،وحدت وعشق به شهادت

3-    جذب نیرو وگسترش سازمان رزم نیروهای مردمی از طریق سازماندهی نیروهای بسیج مستضعفین.

4-    همکاری با نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران وبه کار گیری نیرو و امکا نات آنها.

5-    اتخاذ تاکتیک  های جدید با اتّکا به نیرو های پیاده واجرای عملیات درشب.

... در بولتن تحلیلی ستاد عملیات سپاه درخوزستان ،در باره ضرورت «ایجاد تاکتیک های جدید؛متکی بر نیروی پیاده در عملیات» آمده است:

...با عنایت به مسئله ی طولانی شدن جنگ،توجه سپاه ونیروهای مردمی روی این نکته متمرکز شد که به احاظ محدودیت کمّی وآسیب پذیری وسا یل و ادوات نظامی و عدم امکان جایگزینی آنها- با توجه به موقعیت فعلی انفلاب اسلامی ایران ،به علت مخالفت انقلاب با ابر قدرت های سازنده ی این وسا یل – بهترین راه،تاکید برنیروی پیاده می تواند باشد.

محمددرودیان،کارشناس مسایل دفاع مقدس در باره ی ابداع روش های رزمی منطبق بر استراتژی جدید می نویسد:

...در مرحله جدید،با در نظر گرفتن شرایط پیشین وبا شناخت نسبتاً عمیق از دشمن و مطابق با توان و مقدورات موجود و فارغ از روش های کلاسیک- که اساًساً حاصل ترجمه ی آیین نامه های ارتش آمریکا بود- در فاطله ی زمانی اسفند1359نا مهر1360،مجموعاًبیش از بیست عملیات محدود طرح ریزی واجراشد.

مشخصه ی این سلسله عملیات،دست یابی به روش های جدید برای شکستن خطوط دفاعی دشمن با اتّکا به نیروهای بسیجی وسپاه بود....در روش جدید به منظور غافلگیری دشمن وجبران کمبود امکانات ، عملیات در شب ،وبا تکیه بر نیروهای پیاده که از روحیه شهادت طلبی بر خوردار بودند،طرح ریزی شد. دراین مرحله ،مقدورات ارتش شامل توبخانه وزرهی ،تنها نقش آتش پشتیبانی کننده[یگان پیاده تکاور] را داشت.نتایج  حاصل از این تک های محدود،علاوه بر نمایاندن ضعف های دشمن و توانایی و قابلیت های نیروهای انقلابی،صحت استراتژی جدید را مورد تاکید قرار داد؛ضمن این که روحیه یأ س و ناامیدی در نیروهای نظامی ومسئولین سیاسی – پس از شکست تلاشهای نظامی بنی صدر از 31شهریورتااسفند1359- برطرف شد و در عین حال ،زمینه را برای پشت سر نهادن بهران بی ثباتی سیاسی در کشورآماده ساخت.«ر-ک.به:آغاز تا پایان،صص49-48.با اندکی ویرایش وحک واصلاح عبارات»

مهم ترین نبردهای متکی براستراتژی جدید از آغاز سال1360تاپیش از نبردعظیم ثامن الائمه(ع)وشکست حصرآبادان در مهر1360

(عملیاتهای) جبهه مریوان به فرماندهی احمد متوسّلیان

1-     عملیات آزاد سازی قله سوق الجیشی«تَتِه»درچهارم فروردین1360

2-    بازپس گیری پاسگاه مرزی ژالانه- معروف به پاسگاه شهدا-درنوزده فروردین1360

3-    تصرف دکل مرزی«کمانجیر»مشرف برخاک عراق در 6/2/1360

4-   تسخیرارتفاع2890متری«اورامان تخت» ودفع حملات تیپ 116پیاده کوهستان سپاه یکم ارتش عراق جهت اشغال مجدد این مرتفع ترین قله ی مرزی در محور«مریوان-پنجوین»در21/2/1360

5-   عملیات آزادسازی ارتفاعات استراتژیک«قوچ سلطان»در12/4/1360در این عملیات،شهر پنجوین عراق به مدت 24ساعت به تصرف نیروهای سپاه مریوان درآمد.

6-   تصرف منطقه مرزی«ملخورد»،تسخیرقله بلند«دالانی»مشرف برشهرهای«خرمال»«بیاره»«طویله»«سیّدصادق»و«شانه دری»عراق.زیر دید وتیر قرارگرفتن پادگان ها ومراکز امنیتی رژیم عراق در این مناطق وانهدام کلیه ی پاسگاه های مرزی دشمن در6/3/1360

(عملیات)  جبهه پاوه به فرماندهی محمد ابراهیم همّت وناصرکاظمی

1-    عملیات «روح الله»با هدف آزاد سازی منطقه ی مرزی«نوسود»در 11/4/1360در پی این عملیات،نیروهای خودی به منطقه ی صفر مرزی بر روی قله های استراتژیک2200متری«شمسی»در منطقه«کاوه زهرا»رسیدند.

(عملیاتهای)جبهه ی غرب به فرماندهی غلام علی پیچک،حسین همدانی ومحسن وزوایی؛

1-    مرحله دوم عملیات آزاد سازی ارتفاعات سوق الجیشی«بازی دراز»خاصه قله های 1050و1100متریدر2/2/1360معروف به عملیات ولایت فقیه

2-    مرحله سوم عملیات «بازی دراز»در11/6/1360معروف به عملیات شهیدان رجایی وباهنر

(عملیاتهای)جبهه یجنوب؛شمال خوزستان،تحت فرماندهی سپاه دزفول وستاد جنگهای نا منظم:

1-    عملیات محدود در محور«دزفول-کرخه»وپیشروی به عمق سه کیلومتردر محور«تپه چشمه»در محور«جسرنادری»،واقع درغرب رودخانه ی«کرخه»،مواضع تصرف شده توسط نیروهای خودی،پس از پاتک سنگین دشمن،دو باره به اشغال ارتش عراق درآمد.تاریخ عملیات15/1/1360

2-    عملیات ایزایی در محور«شوش» در25/1/1360

3-   دوعملیات همزمان«امام مهدی(عج)» در ارتفاعات«الله اکبر»شوش و«امام علی(ع)»در منطقه ی غرب سوسنگرد.میزان پیشروی :دو ونیم کیلومتر در شوش ،دوازده کیلومتردرسوسنگرد،8کیلومتردر منطقه ی الله اکبر وتصرف ارتفاعات استراتژیک الله اکبر،در تاریخ31/2/1360

4-   عملیات«شحیطیه»در غرب ارتفاعات الله اکبر،میزان پیشروی،یک ونیم کیلومتر،تصرف«تپه سبز»درشمال غربی شحیطیه.آزاد سازی دو روستای«ناجی»و«صالح حسن»در کناره ی شمالی رودخانه کرخه در11/6/1360

5-    عملیات شهید محراب آیت الله مدنی در محور سوسنگرد.پیشروی به میزان دو تا چهار کیلومتر.تاریخ عملیات27/6/1360

(عملیاتهای)جبهه ی جنوب خوزستان،تحت فرماندهی سپاه آبادان وفداییان اسلام:

1-    عملیات«شهیدشیخ فضل الله نوری»آزاد سازی 2کیلومتراز اراضی اشغالی وتسخیرتپه های«مِدِن»(معروف به تپه های شهید مؤذنی)که دشمن از آنها برای دیدبانی استفاده می کرد.تاریخ عملیات25/2/1360

2-   عملیات«فرمانده کل قوا-خمینی روح خدا» (مشکل سوءاستفاده بنی صدر از کوچ ترین موفقیت رزمی در جبهه ها،به شدتبرای رزمندگان عذاب آور شده بود.برهمین اساس ساعاتی پیش از آغاز عملیات دارخوین با اعلام خبر برکناری بنی صدر از فرماندهی کل قوا توسط امام خمینی از رادیو،مقررگردید که عملیات مزبور به نشانه ی اعلام رضایت رزمندگان از این اقدام امام «خمینی روح خدا-فرمانده کل قوا»نامگذاری شود.این نامگذاری با استقبال شدید رزم آوران مواجه شد)پاورقی- در جبهه «دارخوین»پیشروی  به عمق سه کیلومتروتصرف مواضع دشمن وشرق رودخانه ی کارون در21/3/1360

3-    عملیات محدود شهید چمران در محور جاده ی ماهشهر-آبادان در3/5/1360

4-    عملیات محدود رمضان در جبهه طرّاح وآزاد سازی 4کیلومتر از مواضع اشغالی در5/5/1360

5-   عملیات شهید رجایی وباهنردر محور حمیدیه-کرخه کورکه منجر به پیشروی نیروهای خودی در عمق پنج کیلومتری مواضع اشغالی وعقب راندن دشمن تا غرب رود خانه کرخه کورشد.عملیات مزبوردر10/6/1360اجراشد؛ضمن آنکه در روز 11/6/1360نیز یک تک ایذایی در جبهه ی الله اکبر به اجرا در آمد.

یورش های مذکور که شمار آنها به بیست مورد بالغ می شد،نخستین نشانه های گشایش در کار        فرو بسته ی جنگ  به حساب می آمد.پس از این تحرکات موفقیت آمیز،در آستانه ی فصل پاییز،نوبت برداشتن گام هایی بلند تر بود.از همین روی در 5./7./1360اولین پیروزی قابل توجه قوای مسلح انقلاب اسلامی درجبهه ی جنوب به دست آمد؛شکست محاصره ی آبادان در نبرد«ثامن الائمه(ع)»

کتاب همپای صاعقه از صفحه57تا60

ص71

حسین شریعتمداری،از اعضای دفتر سیاسی ستادکل سپاه در آن ایام،که در این سفر همراه احمد متوسلیان ،محمدابراهیم همّت،ومهندس محمودشهبازی دستجردی-فرمانده سپاه همدان –بوده است،می گوید:

...شروع آشنایی من با احمد متوسلیان ،محمدابراهیم همّت ومحمود شهبازی،به مهرماه 1360باز می گردد.مقصودم همان موقعی است که سازمان حج وزیارت،سهمیه ای به اعضای سپاه اختصاص داده بود وبه قول خودشان،چند نفری از بچه های سپاهی را هم میهمان کرده بودند.

 

 

ص57تا ص 61همپای صاعقه

با عنایت به مساله طولانی شده جنگ، توجه سپاه به نیرو های مردمی روی نکته متمرکز شد که به لحاظ محدودیت کمیّ و آسیب پذیری وسایل و ادوات نظامی و عدم جایگزینی آن ها بهترین را، تاکید بر نیروی پیاده می تواند باشد.

...در مرحله ی جدید(جنگ) ...با توان و مقررات موجود و فارغ از روش های کلاسیک – که اساساً حاصل ترجمه ی آیین نامه های ارتش آمریکا بود – در فاطله زمانی اسفند 1359تا مهر 1360 مجموعاً بیش از بیست عملیات محدود طرح ریزی واجر شد.

... مهم ترین نبرد های متکی بر استراتژی جدید نیرو های جمهوری اسلامی – از آغاز سال 1360 تا پیش نبرد عظیم ثامن الائمه(ع)وشکست حصر آبادان در مهرهمین سال – عبارت بودند از

• جبهه ی مریوان به فرماندهی احمد متوسلیان
• جبهه ی پاوه به فرماندهی محمد ابراهیم همت وناصر کاظمی
• جبهه ی جنوب؛ شمال خوزستان ، تحت فرماندهی سپاه دزفول وستاد جنگهای نامنظم
• جبهه ی جنوب خوزستان ،تحت فرماندهی آبادان وفداییان اسلام     

ص62

... دوازده طرح عملیاتی ، با عنوان ‹‹ سری طرح های کربلا›› ، از کربلای یک تا کربلای دوازده تهیه گردید وبه شورای عالی دفاع تقدیم شد.برهمین اساس ، هر عملیات طوری طراحی شد که بلا فاصله پس از عملیات ، خط پدافندی ما احتیاج نیرو گذاری کمی داشت. مثلاًدر فتح بستان ، تنگه چزابه را گرفتیم که به جای خط پدافندی قبلی ما که وسعت آن حدود بیست تا بیست وپنج کیلومتر بود ، این بار می بایست  سه تا چهار کیلومتر را پدافند می کردیم.

          ...     در ساعت سی دقیقه بامداد هشتم آذر 1360، عملیات طریق القدس (بر اساس طرح عملیات کربلای 1 ) با هدف فتح شهر اشغالی بستان و قطع خطوط ارتباطی شمالی – جنوبی در عمق خاک ایران آغاز شد. یگان های زمینی نو بنیاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ،در این نبرد گسترده نقشی اساسی ایفا کردند ؛ به گونه ای که ضربه ی سختی بر محاسبات قبلی دشمن  وارد آوردند.

شهید غلام حسین افشردی معروف به حسن باقری نقش آفرین  اصلی در طرح ریزی وفرماندهی نبرد مزبور ، روایت می کند:

... عملیات طریق القدس ، اولین حمله ای بود که در آن ، قوای سپاه به صورت تیپ وارد عملیات شدند وسپاه ، چهار تیپ را در این حمله شرکت داد؛ بدون این که چنین مساله ای برای عراق قابل تصور باشد. حتی اسناد و مدارکی که بعدها ازعراقی ها بدست آوردیم ، حاکی از این بود که عراق فکر می کردما بیش از یک تیپ را در سپاه نمی توانیم سازمندهی کنیم، آن هم یک تیپ ضعیف.