مراتب ارواح پیامبر اسلام صل الله علیه وآله و مومنین و کفار

در کتاب ارجمند «کافی» ـ کتاب الحجة ـ روایتی است که ترجمه‌اش این است

 از امام صادق علیه السلام فرمود: ای مفضل، براستی خدا تبارک و تعالی، در پیامبر(ص) پنج روح نهاده

  1. روح حیات و زندگی که به وسیله‌ی آن بجنبد و راه رود،
  2. روح توانائی که به وسیله‌ی آن قیام کند و مبارزه نماید،
  3.  روح شهوت که به وسیله‌ی آن بخورد و بنوشد و به حلالی با زنها بیامیزد،
  4.  روح ایمان که به وسیله‌ی آن عقیده دارد و عدالت می‌ورزد،
  5. و روح القدس که به وسیله‌ی آن تحمل نبوت کند.

 

( ثقة الاسلام کلینی (ره)، اصول کافی، ٤ج، آیت الله محمد باقر کمره‌ای، اسوه، تهران، دوم، ١٣٧٢، ج ٢، ص ٣٤٥)

 

در کتاب «بصائر الدرجات» در ادامه‌ی روایتی نظیر آنچه ذکر شد می‌فرماید:

 

در مؤمنین چهار مرتبه از این ارواح

  1. روح ایمان،
  2.  روح شهوت،
  3.  روح قوت و
  4.  روح حیات

 وجود دارد و کفار فاقد روح ایمان هستند،

 روح ایمان مادامی که انسان به گناه کبیره‌ای آلوده نشده ملازم با اوست و چون کبیره‌ای مرتکب شود از او جدایی حاصل می‌کند و...

 

( ابوجعفر محمد بن حسن بن فروخ، بصائرالدرجات، اعلمی، تهران، ١٣٦٢، ص ٤٧٠.)

از این دو روایت و بسیاری از احادیث دیگر برمی‌آید که انسان مادام که ایمان نیاورده است، در مرتبه‌ی روح شهوت ـ که مقام حیوانی است ـ توقف دارد و فضائل و اعمال و افکارش همگی با این مقام ـ یعنی حیوانیت ـ مناسبت دارد.